Günümüzde dünyanın her ülkesinden dev şehirler, örneğin Pekin ve Los Angeles, zaman zaman turuncuya dönmüş manzaralarla karşımıza gelebiliyor. Bu turunculuk her ne kadar güzel sayılabilecek görüntüler yaratıyor olsa da aslında çok daha kötü bir şeyin habercisi. Turuncu dumanın kaynağı, hava kirliliği.
Hava kirliliğinin insanlar üzerinde olumsuz etkilere sahip olduğunu hepimiz biliyoruz. Bilim insanlarının dün Nature’da yayınladıkları yeni bir araştırmaysa hava kirliliğinin özellikle erkeklerin beyin sağlığını nasıl etkilediğini ortaya koydu. Araştırmada PM2.5 kirliliği olarak da bilinen ince parçacıklı maddeye odaklanıldı. Bu maddeyi siyah karbon ya da ‘kurum’ olarak da biliyoruz.
Aspirin gibi ilaçlar hava kirliliğinin olumsuz etkilerini mi önlüyor?
Bilim insanları, beyaz tenli yaşlı erkeklerden oluşan bir örneklemde hava kirliliğinin bilişsel sağlık üzerinde olumsuz kısa vadeli etkilerle ilişkili olduğunu ortaya koydu. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, genellikle tehlikeli olarak kabul edilmeyen PM 2.5 kirlilik seviyelerinin, kısa vadeli hava kirliliği nedeniyle bireylerin bilişsel gerilemeye maruz kalmasına neden olabileceğini gösterdi. Çalışmanın başındaki isim olan Xu Gao, PM 2.5’in güvenli bir bölgesinin olmadığını açıkladı.
Çalışmada ilginç bir sonuç daha elde edildi. Bilim insanları, aspirin gibi steroidal olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID) olarak bilinen ilaçları kullanan erkeklerin PM 2.5 kirliliğinden normalden daha az etkilendiğini keşfetti. NSAID’lerin bilişsel performansla herhangi bir ilişkisinin olmadığı düşünülüyordu. Bilim insanları, yeni bulgu nedeniyle NSAID’lerin kirli havayı solumaktan kaynaklanan enflamatuar tepkiler üzerinde ‘değiştirici bir etkiye’ sahip olduğunu düşünüyorlar.
Yine de elde edilen bulgular, çalışma henüz başlangıç seviyesinde olduğu için kesinlik taşımıyor. Dolayısıyla NSAID’lerin hava kirliliğinden korunmak için bir yol olarak görülmemesi gerekiyor. Ayrıca çalışmada yalnızca beyaz tenli yaşlı erkekler ele alındığından, sonuçlar diğer etnik gruplar ve kadınlar için genellenemeyebilir.
